Semiha Es
"Yarım yüzyıl fotoğraf makinesini elimden hiç düşürmedim."
Doğum Tarihi: 01/01/1912 1912
Doğum Yeri: Sarıgüzel, İstanbul
Ölüm Tarihi: 11/12/2012 2012
Ölüm Yeri: İstanbul
Mezarı: Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
Etkinlik Alanı
Haftanın beş gününü Kore'de cephelerde geçirirdik. Hafta sonlarında askeri uçakla Tokyo'ya giderdik. Hafta boyunca, karargahlarda, kadın gazetecilere ayrılan barakalarda yatardım. Tahta ranzalarda, soyunmaya bile fırsat bulamadan kıvrılır, uyumaya çalışırdım. Cephede bir bölgeden ötekine giderken, bomba yüklü kamyonlarda, sandıkların üzerinde otururduk. Bir gün, bir uçağın yakınlarımızda bir yere düştüğü haberini almıştık. Hemen ciplere atlayıp uçağın bulunduğu yere gittik. Aslında uçak düşmemiş, mecburi iniş yapmıştı. Uçağa koştum. Parmağımı deklanşöre basmak üzereyken Hikmet büyük bir telaşla geldi, beni hızla geriye savurdu ve kendisi fotoğraf çekmeye başladı. O anda kocamın, önemli bir görüntüyü yakalama şansını bana bırakmak istemediğini düşündüm. Ama daha sonra Hikmet'in uçağın infilak edeceğini düşünerek benim hayatımı kurtarmak istediğini öğrenince çok duygulandım. Küçükken de bir fotoğraf makinem vardı, bir şeyler çekmekten çok hoşlanırdım. (…) Fotoğraf çekme merakım vardı, ama meslek olarak seçmeyi hiç düşünemezdim ta ki Hikmet'le tanışıp evlenene kadar. Eşim o zamanların en başarılı gazetecilerindendi, bir çok yerde yazıları ve röportajları yayınlanırdı. Hikmet'le fotoğrafçı olarak çalışmaya başlamam Yedigün dergisi ile oldu. Hollywood'dan Afrika kabilelerine, Kore ve Vietnam savaşlarından Ruanda'daki olaylara kadar fotoğraf çektim. (…) Hayat dergisinde Malatya, Kongo, Hollywood yıldızları. Kadın gözü ile Tahran gibi foto röportajlarım çıktı. Daha sonra Kore savaşının başlaması ile Hürriyet Gazetesi, beni savaşı görüntülemem için görevlendirdi ve eşimle birlikte Hürriyet adına çalışmaya başladık. Savaşta yaşadıklarım ve gördüklerim, özelikle insani açıdan çok derinden etkiledi beni. Siyasilerin çıkar çatışmaları arasındaki o savaşta, sivillerin düştüğü durumu ve zulmü görmek çok zor ve acı bir tecrübeydi benim için. Yarım yüzyıl fotoğraf makinesini elimden hiç düşürmedim.
SEMİHA ES
Semiha Es'in fotoğraflarının yayınlandığı Hayat Dergisi sayılarından örnekler
Hayat Dergisi, Nisan 1950, birinci sayı, Semiha Es'in Malatya fotoğrafları eşliğinde, Hikmet Ferudun Es'in Malatya röportajı
Hayat Dergisi, 11.11.1950, Kore eki, Semiha Es'in Kore savaşı fotoğrafları eşliğinde Hikmet Ferudun Es'in Kore haberleri
Ödülleri
- 2011"Türkiye Fotoğraf Sanatçısı Ödülleri" kapsamında "Onur Ödülü"
Üyelikleri
Eğitimi
Sosyal Sorumluluk Çalışmaları
Akraba ve Dostları
- Annesi: Bilgiye ulaşılamadı.
- Babası: Bilgiye ulaşılamadı.
- Evlilik: Hikmet Feridun Es (gazeteci)
- Dostları:Bilgiye ulaşılamadı.
Anısını Yaşatan Projeler
Uluslararası sempozyum
Semiha Es - Uluslararası Kadın Fotoğrafçılar Sempozyumu, 28-30 Kasım 2013, İstanbulİstanbul Kadın Müzesi'nin „Kadın Kültür Mirası Etkinlikleri" konsepti çerçevesinde Semiha Es'in 100. doğum günü nedeniyle Semiha Es - Uluslararası Kadın Fotoğrafçılar Sempozyumu, İstanbul Kadın Müzesi'nin girişimi ve Koç Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi'nin ve Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Forumu'nun, ortak çalışmasıyla organize edildi.
Sempozyum posteri için tıklayınızBasın bülteni için tıklayınız
Program için tıklayınız (Türkçe / İngilizce)
Sempozyum belgeseli
Blog
Sergi
"Semiha Es" ve "İkinci Göz: Türkiye'den Kadın Fotoğrafçılar" sergisi, 29 Kasım 2013- 5 Ocak 2014, İstanbulSemiha Es - Uluslararası Kadın Fotoğrafçılar Sempozyumu çerçevesinde, Sismanoglio Megaro'da "Semiha Es" ve "İkinci Göz: Türkiye'den Kadın Fotoğrafçılar" başlıklı fotoğraf sergileri ziyarete açıldı. Sergi posteri tıklayınız
Sergi kataloğunu okumak için tıklayınız.
Özel beste ve konser
İstanbul Kadın Müzesi, caz piyanisti ve besteci Ayşe Tütüncü'ye,"İkinci Göz Türkiye'den Kadın Fotoğrafçılar" sergisinin açılış kokteylinde, İstanbul Kadın Müzesi sürekli sergisinin fotoğraf kategorisindeki dört fotoğrafçı anısına, bu dört yaşam öyküsünün esinlendirdiği bir parça çalmasını önerdi. Ayşe Tütüncü bu kompozisyonunu ilk kez 29 Kasım 2013' de Sismanoglo Megaro'da çaldı.
Müziğin temasını ilk profesyonel Müslüman kadın fotoğrafçı Naciye Hanım (1881-1970), Türkiye'nin ilk profesyonel Ermeni kadın fotoğrafçısı Maryam Şahinyan (1911-1996), Türkiye basınının ilk kadın gezi ve savaş fotoğrafçısı Semiha Es (1912-2012) ve Türkiye basınının ilk profesyonel kadın foto muhabiri ve aynı zamanda ilk profesyonel Rum kadın fotoğrafçı Eleni Küreman (1921-2001) oluşturuyordu.
Belgesel
Nisvan - Tarihe Adını Yazdıran Kadınlar, Senaryo: Mustafa Karadiş, Yıldız Bakoğlu, Yönetmen: Hüsamettin Ünlüoğlu, 2012.
Hakkında Yazılanlar
- Çiçek Tahaoğlu, "EMAN MOHAMMED'LE SÖYLEŞİ - Gazze'nin Tek Kadın Fotomuhabiri Anlatıyor", Bianet, 11.12.2013.
- Şehlem Sebik, , "Fotoğrafçı Semiha Es'in bilinmeyen yüzü, hakim bakışı sorguluyor", Agos, 9.12.2013.
- Cansu Tecir, "FOTOĞRAF SANATÇISI GHADİRİAN'LA SÖYLEŞİ - Savaş Gerçek ama Biz Bunu Hatırlamak İstemiyoruz", Bianet, 7.12.2013.
- Murat Yaykın, "Semiha Es Uluslararası Kadın Fotoğrafçılar Sempozyumu", Birgün, 5.12.2013.
- Semiha Ambarlı, "Semiha Es'i hatırlamak...", Uçan Süpürge, 4.12.2013.
- „İkinci Göz", Şalom, 4.12.2013.
- Dalia Maya, "İçsel gücün fendi fiziksel gücü yenecek (mi?)", Şalom, 4.12.2013.
- "Turkeys first female war photographer commemorated", Todays Zaman, 3.12.2013.
Betül Memiş, „Babanın pantolonundaki bir sperm lekesi…", Haber Türk, 2.12.2013
manşette:
http://www.haberturk.com/kultur-sanat/haber/899678-babanin-pantolonundaki-bir-sperm-lekesi
köşede:
http://www.haberturk.com/yazarlar/betul-memis/899677-babanin-pantolonundaki-bir-sperm-lekesi - Zeynep Avcı, „Cumhuriyet'te başlayan aşk", Cumhuriyet, 2.12.2013.
- "Second Eye: Women Photographers from Turkey", timeoutistanbul.com, 2.12.2013.
- "Semiha Es kadın fotoğrafçılar tarafından anıldı", haberturk.tv, 2.12.2013.
- Müge İplikçi, "Fotoğrafta erkek egemenliği henüz yıkılmadı", Radikal, 1.12.2013.
- Meral Akkent, "Fotoğrafta Kadın da Var: Semiha Es - Kadın Fotoğrafçılar Sempozyumu", Amargi Dergi, Kış 2013, sayı 31, s. 74.
- Bahar Mandan, „Savaşın ortasında bir kadın fotoğrafçı", Zaman, 1.12.2013.
- Ceren Arseven, „Küçük kırmızı bavuldan koca bir dünya çıktı", Hürriyet, 30.11. 2013.
- „Uluslararası Kadın Fotoğrafçılar İstanbul'da", Cumhuriyet, 29.11.2013.
- Bihter Ayyıldız, "Türkiye fotoğraf tarihinin gizli kahramanı Semiha Es", bihterayyildiz.com, 29.11.2013.
- "Simposio Internazionale delle Fotografe", Vivere a Lavore a Istanbul, 28.11.2013.
- Bihter Ayyıldız, "Kore Savaşı'ndaki Türk kadın", Vatan, 28 11. 2013.
- Ekmek ve Gül programı, Meral Akkent ile Semiha Es-Uluslararası kadın fotoğrafçılar Sempozyumu hakkında röportaj, Hayat TV, 28 11. 2013.
- Cemre Yeşil ve Serra Akçan ile Semiha Es-Uluslararası kadın fotoğrafçılar Sempozyumu hakkında röportaj, Nor Radyo, 29.11.2013.
- Gecenin içinden, Meral Akkent ile Semiha Es-Uluslararası kadın fotoğrafçılar Sempozyumu hakkında röportaj, TRT 1 İzmir, 27 11. 2013.
- Rhiannon Davies, "Turkey's First Female Photographers", The Guide Istanbul, 27 11. 2013.
- Jülide Güngör, "Semiha Es'i hatırlamayı hatırladık", Zaman, 27.11.2013
- "Event to commemorate Turkey's first female was photographer", Hürriyet Daily News & Economic Review (dergi eki), 27.11.2013.
- "Kadın fotoğrafçılar İstanbulda buluşacak", Birgün, 27.11.2013.
- "Turkey's first female war photographer to be commemorated", Hürriyet Daily News, 27.11.2013.
- Semiha Es-Uluslararası Kadın Fotoğrafçılar Sempozyumu, GazeteSU, 26.11.2013.
- Çiçek Tahaoğlu, „SEMİHA ES'İN ANISINA - Kadın Tarihini Unutturmamak için Kadın Fotoğrafçılar Buluşuyor", Bianet, 26.11.2013.
- "Έκθεση φωτογραφίας για τη Semiha Es, την πρώτη γυναίκα φωτορεπόρτερ στην Τουρκία", Greek Turkish News - GRTRnews, 23.11.2013.
- YUNANİSTAN CUMHURİYETİ, Türkiye`deki Yunanistan, Έκθεση φωτογραφίας στο Σισμανόγλειο Μέγαρο για τη Semiha Es, την πρώτη γυναίκα φωτορεπόρτερ στην Τουρκία (29.11.2013 – 5.1.2014), 22.11.2013.
- Ayşe Gül Altınay,: Hikâyenin Kadın Hali Programı, „Semiha Es-Uluslararası Kadın Fotoğrafçılar Sempozyumu", Açık Radyo, 14.11. 2013.
- Koç Üniversitesi, Media and Visual Arts, "Semiha Es-Uluslararası Kadın Fotoğrafçılar Sempozyumu", 11.11. 2013.
- „Kadın fotoğrafçılar İstanbul'da", Taraf, 4.11.2013.
- CNN Türk, 7.10.2013.
- Seral Cumalı, "100 yıllık ömrüne dünyayı sığdırdı", posta.com, 12.6.2011.
- "İlk kadın savaş foto muhabiri Semiha Es'e onur ödülü", farklıhaber8.com, 18.5.2011.
- "Semiha Es'e onur ödülü", haberturk.com, 28.5.2011.
- Mustafa Sütlaş, "Gazeteci olmak hava atmak değildir", iletişimciyiz.com, 21.1.2011.
- Gülay Fırat, „Haber peşinde yarım asır dünyayı dolaştı, sabah.com, 13.1.2011.
- Selda Dinemiz Dölekoğlu, „En iyi on kadın fotoğrafçı", maddebagimlisi.com, 2. 6. 2009.
- Ceyda Celepoğlu, "Mavi Gözlü Dev Bir Kadının ES Geçilemeyecek Hayatı…", fotopya.com .
- Azize BERGİN, "O mavi gözler neler gördü neler" , hurriyet.com, 8.3.2005.
- Mithat Bereket, href="http://www.pusula.tv/detail.asp?Gundem=4710">„Unutulmuş bir savaş: Kore", pusula.tv
Kaynakça
Semiha Es tanıtım sayfasında yararlanılan kaynaklar:
- Bkz. Hakkında Yazılanlar maddesi
Semiha Es tanıtım sayfasındaki görseller için kaynak:
- http://www.farklihaber8.com/haber/ilk-kadin-savas-foto-muhabiri-semiha-ese-onur-odulu/kultur-sanat/5048.aspx
- http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2005/03/08/610318.asp
- http://www.fotopya.com.tr/magdetay/68/mavi-gozlu-dev-bir-kadinin-es-gecilemeyecek-hayati-1
- http://www.hurriyet.com.tr/_np/6028/13476028.jpg
©2012 Meral Akkent